De armlengte van mannen

Dilemma: “Als man lijdzaam toekijken hoe een vrouw door een meute wordt aangerand, of haar uit hun klauwen proberen te bevrijden en een messteek riskeren?” Vrouwen verwachten altijd het tweede. Terecht. Dus waarom is dit voor mannen zo’n moeilijke keuze?

Begin jaren tachtig, toen ik een jaar of zestien was, werd ik op een avond vastgegrepen door een vijftal jonge mannen. Ik wist wie ze waren en wat ze van plan waren: me vastbinden en vernederende zaakjes uithalen. De leider, een dertiger en een kop groter, viel op door zijn bolle haviksneus. Hij pronkte stoer met een sixpack op het moment dat het woord nog moest worden uitgevonden. Ik vergeet nooit de grimas op zijn gelaat toen hij voor me stond, terwijl de rest me als een veelarmige octopus in bedwang hield. De woede die in me opwelde was enorm. Het was als een vuur dat vanuit de aarde doorheen mijn voetzolen drong, zich een weg omhoog baande en in mijn buik een slapende vulkaan wekte. Ik voelde de hitte van lava doordringen tot in mijn ledematen, een proces dat zich voltrok in luttele seconden. Feit was dat ik op een bepaald moment erin slaagde mijn rechterarm los te wrikken en de leider een vuistslag uit te delen. Hij deinsde achteruit en sloeg zijn handen voor zijn gezicht. De consternatie bij de andere belagers was zo groot dat ik ervan kon profiteren om me los te wurmen en de biezen te nemen. De eerste honderd meter had ik me op zijn minst tot provinciaal kampioen kunnen kronen. Later heb ik vernomen dat hij aan dat voorval een neusbreuk had overgehouden.

Ik ben niet fier op dat verhaal. Het gaat niet over de goede tegen de slechte. Het gaat niet over Hollywood heroïek. Het gaat over de energie van de krijger. De krijger gebruikt geen nodeloos geweld. Hij strijdt voor een rechtvaardig en hoger doel, in opdracht van de koning. Een koning die regeert vanuit het hart, nooit aflaat om de noden van zijn volk in de gaten te houden en te verzekeren. Een koning die opkomt voor de zwakkeren en hen zijn onvoorwaardelijke bescherming biedt. Als iemand op gewelddadige wijze raakt aan een kwetsbaar iemand, dan raken ze aan hem. Dat weten zijn krijgers. Dan gaan ze handelen, collectief, als een enkel organisme verbonden met het universum. Als het moet op gevaar van eigen leven. Daar gaat geen aarzeling of dilemma aan vooraf.

Vrouwen zijn niet zwak, integendeel. Maar tegen een bende losgeslagen mannen kunnen ze zelden op. Wij mannen moeten dat weten. Of we nu politieagent of toevallige omstaander zijn doet er niet toe. Als vrouwen in gevaar zijn moeten we handelen. We moeten elkaar een fractie van een seconde aankijken en weten wat ons te doen staat. Desnoods alleen. Vlak voor we ingrijpen, vragen we steun aan het universum. Dat het geweldloos mag verlopen. Indien het niet anders kan bidden we dat we met een enkele rake klap de tegenstander kunnen uitschakelen, zonder dat hij er blijvende schade aan overhoudt. We vragen dat het vuur van gerechtvaardigde kwaadheid in ons opwelt en ons een kracht geeft die we nooit in onszelf hadden vermoed. Dergelijk vuur voelen we als de integriteit van onszelf of iemand anders wordt belaagd. De integriteit van iemand beschermen is een daad van liefde. In een paar diepe ademhalingen, meer niet, voltrekken we dit ritueel, waarbij we het vuur naar binnen zuigen. We hebben geen tijd te verliezen.

We rennen naar het groepje dat een vrouw aan het aanranden is. Vlak voor hen planten we onze voeten neer, geaard en onvervaard. Met luide stem roepen we om er onmiddellijk mee te stoppen. Misschien ook dat hun god hen op dit moment ziet en hun daden zal beoordelen. Ook al voelen we de angst en de adrenaline gieren door ons lijf, we tonen ons onbevreesd en vastberaden. Als ze ons negeren of uitlachen is het tijd voor actie. Onze focus gaat daarbij in eerste instantie uit naar het beschermen van de vrouw, niet naar een knokpartij. We gooien ons ertussen en proberen haar te bevrijden uit haar hachelijke situatie. “Wie raakt aan haar, raakt aan ons,” stralen we uit. Vanaf dan verloopt alles organisch, als in een roes. Als we een klap uitdelen is het een gerichte, geleid door een hogere kracht.

Loopt het altijd goed af? Ons lichaam kan er (fel) gehavend uitkomen, dat zeker. En onze poging kan mislukken, dat ook. We zijn geen onaantastbare helden zoals op het witte doek. Toch zullen we diep vanbinnen de zielenkracht voelen, die ons zal vertellen dat we juist gehandeld hebben, vanuit liefde en rechtvaardigheid. Een beeld van een vrouw die aangerand wordt en waarbij we niets ondernomen hebben zal gans ons leven op ons netvlies blijven kleven. Het zal ons slapeloze nachten bezorgen. Tot de krijger in ons eindelijk wakker wordt.

Allemaal lekker gezegd misschien, maar of ik het zelf consistent zou doen? Zo’n held ben ik immers niet, en al zeker geen actieheld. Door een en ander neer te pennen weet ik een ding: de angst voelen en het toch doen is de enige optie waarbij we als man in het reine met onszelf en met het universum kunnen zijn. Wij mannen hebben de voeling met het gezonde krijgerschap verloren. We kamperen in ons hoofd en zijn individualistische scheepjes geworden op de woelige oceaan van veranderende tijden.

Tijdens de voorbije week regende het reacties in de pers en op facebook over de incidenten in Keulen, waarbij de mannen veelal uitblonken in afwezigheid. De “armlengte” was het meest gebezigde woord, nadat de burgemeester van Keulen, nota bene zelf een vrouw, aan alle vrouwen de raad gaf om van mannen minstens deze afstand in acht te houden. Als grenzen gerespecteerd worden doen lengtes er niet zo toe. Of gaan we als man en vrouw elkaar geen knuffel meer durven geven? En wat is trouwens de armlengte van mannen? Dit is mijn definitie: “De armlengte van mannen toon je door je armen wijd te spreiden, de handpalmen naar elkaar toe, en alle vrouwen duidelijk te maken dat dit de beschermende cocon is waarop ze altijd en in elke situatie zullen kunnen rekenen.”