Make the world GRETA again
“Make the world GRETA again.” De nieuwste klimaatslogan is meer dan een vette knipoog naar de man die zijn land great again wil maken. De voornaam van het kleine Zweedse meisje met de strijdersogen is op minder dan een half jaar voldoende voor wereldwijde herkenning. Geen Pipi Langkous om zonder handschoenen aan te pakken, ondervond ook EU-commissievoorzitter Juncker. In antwoord op de speech van Greta Thunberg kwam hij niet veel verder dan een warrig betoog over ondermeer toiletspoelsystemen. Zijn minachting was minstens even groot als zijn stugheid. Het contrast met Greta’s speech kon niet groter zijn. Ik word telkens weer getroffen door de meerlagige inzichten in haar heldere en krachtige taal, waarmee ze de politici en hun communicatiemanagers het nakijken geeft. Dat was deze keer niet anders. Of wat dacht je van deze zeven zinnen uit het betoog van Greta?
“We hebben een nieuwe manier van denken nodig. Het politieke systeem dat jullie gecreëerd hebben, gaat over competitie. Dat moet stoppen. We moeten samenwerken en de middelen van de planeet op een eerlijke manier delen. We moeten binnen de planetaire grenzen leven in het belang van al het leven. Dit klinkt misschien naïef, maar als jullie je huiswerk hebben gedaan, dan weten jullie dat we geen andere keuze hebben. We vechten niet voor onze toekomst, maar voor iedereen zijn toekomst.”
Vanuit mijn beroepservaring weet ik dat het oplossen van (IT) problemen faliekant afloopt wanneer je niet precies weet welk probleem je aan het oplossen bent. Root cause analysis heet zoiets in het jargon. Voor oplossingen die niet de wortel van het probleem aanpakken hanteren we namen als “plakkers” of “carpet dressing”. Het eerste doelt op een niet duurzame oplossing waarvan je weet dat ze op termijn niet zal voldoen, het tweede gaat over het tijdelijk of permanent onder de mat vegen van het probleem, door camouflage of simpelweg door te hopen dat niemand het zal opmerken, zoals bij de sjoemeldiesels. Ook een klassieker is het snel maken van een ontwerp dat wel voldoet voor een aantal initiële, minimale vereisten, maar niet geschikt is om op te bouwen voor wat je daarna zal nodig hebben, met het risico dat je later vanaf nul zal moet herbeginnen. Gek genoeg is dat exact wat er met veel van de huidige klimaatoplossingen aan de hand is. Omdat we windmolens zetten, electrisch gaan fietsen en de politici in Parijs wat hoopvol klinkende doelstellingen afsluiten, denken we al snel dat we er wel gaan komen. Nog steeds durven we onze levensstijl niet al te veel in vraag stellen en geloven we dat de technologie en de politiek het wel zullen oplossen. Maar is dat ook zo?
Misschien heeft Greta Thunberg nog nooit van root cause analysis gehoord, en toch is het exact wat ze in zeven eenvoudige zinnen voor elkaar krijgt, voor wat momenteel het moeilijkste probleem is dat de mensheid voorgeschoteld krijgt.
- “We hebben een nieuwe manier van denken nodig”: met deze zin doelt ze op een nieuw bewustzijn, dat radicaal breekt met oude, materialistische denkbeelden en dito gedragspatronen die naar onze ondergang kunnen leiden. Dit gaat een stuk verder dan de klimaatkwestie. Het gaat over het herstel van evenwicht, het in balans brengen van yin en yang. Traditionele culteren begrijpen al duizenden jaren het belang hiervan. Verbranding is een energie die erg yang is en de planeet uitput zonder kans op herstel. Daarbij gaat het over veel meer dan hoeveelheden CO2. Het gaat over een nieuw bewustzijn dat weer aansluiting vindt met de oude wijsheden en dat gevoed wordt door liefde in plaats van angst, hebzucht en haat.
- “Het politieke systeem dat jullie gecreëerd hebben, gaat over competitie”: we hebben een maatschappij gecreëerd waarbij we altijd meer willen hebben. Niet omdat we per se zo hebberig zijn, het zit gewoon zo in onze cultuur en we surfen er niets vermoedend op mee. En als we al veel hebben, willen we dat vooral zo houden en zijn we op onze hoede voor anderen die onze welvaart in gevaar kunnen brengen. Denk maar aan de migratiestromen of de handelsoorlogen. Bovendien is onze westerse levensstijl erg schadelijk voor de planeet. Daarom hebben we een andere niet-competitieve levensstijl en een nieuwe manier van denken nodig.
- “Dat moet stoppen”: duidelijker kan het niet zijn. Het is niet voldoende om dezelfde recepten wat bij te sturen, er is gewoonweg een volledig nieuw menu nodig. Maar welk dan?
- “We moeten samenwerken en de middelen van de planeet op een eerlijke manier delen”: het nieuwe denken van Greta behelst dat we niet langer de nationalistische of tribale trom slaan. Het vraagt dat we geen muren meer bouwen of emissierechten afkopen in Afrika, of dat we nog maar geloven dat we het klimaatprobleem buiten onze grenzen kunnen houden. Alleen samenwerking kan ons redden, gekoppeld aan een eerlijke verdeling van de middelen. Dat laatste gaat niet alleen over de strijd om olie en ook steeds meer om water, het gaat ook over de ongelijkheid waarbij een handvol mensen evenveel bezit dan de halve wereld, waarbij enkele landen uitpuilen van de welvaart en andere steeds dieper wegzinken in armoede.
- “We moeten binnen de planetaire grenzen leven in het belang van al het leven”: wat zijn de planetaire grenzen? Simpelweg, wat de planeet aankan. Als we iets nemen van de planeet, moet het de tijd krijgen om dat weer aan te vullen. Dat heet duurzaamheid, of het nu om visgronden, bomen of grondstoffen gaat. Met grondstoffen bedoel ik dan niet fossiele brandstoffen – die worden sowieso niet aangevuld door de planeet – maar wat er in de grond zit aan mineralen en andere levensnoodzakelijke elementen. Intensieve landbouw put de grond uit, zodat die op niet al te lange termijn dode grond wordt. “In het belang van al het leven” duidt op een houding die niet alleen om de mens draait, maar ook om de dieren, de zeeën, de planten, de bodem en al wat leeft. Greta doelt op de samenhang tussen alle leven, waarbij alles veel meer met elkaar verbonden is dan we aannemen. Ze denkt holistisch en spiritueel, zonder dat ze dat misschien bewust doet of dat zo zou benoemen.
- “Dit klinkt misschien naïef, maar als jullie je huiswerk hebben gedaan, dan weten jullie dat we geen andere keuze hebben”: hier spreekt ze vanuit de derde chakra, waarbij ze de zaak op scherp stelt. Dat is nodig, omdat de waarheid maar niet doordringt. En die waarheid is dat we geen tijd te verliezen hebben om dat nieuwe bewustzijn en de daaraan gekoppelde aanpak op de mat te brengen. Daarom zal ze dit blijven herhalen, zoals ze zelf aangeeft.
- “We vechten niet voor onze toekomst, maar voor iedereen zijn toekomst”: dat is niet zomaar een respons op het feit dat enkel de jeugd een probleem zou hebben, je voelt dat ze dat meent. Ze wil zich echt inzetten voor het voortbestaan van de planeet zodat iedereen er wel bij vaart, als een soort van onbedoelde nieuwe messias. Mocht iedereen dat zo zien, dan leefden we vandaag in een totaal verschillende wereld.
Misschien klinkt wat Greta vertelt ons niet prettig in de oren. Misschien zouden we liever hebben dat ze haar mond houdt. Misschien geloven we in complottheorieën die van haar een pion of marionet maken in een vuil achterkamerspelletje. Misschien willen we haar op een zwak moment gewoon de les spellen. Maar als we eerlijk zijn, weten we dat Greta in alle eerlijkheid streeft naar de liefdevolle maar harde waarheid en ons simpelweg daarmee confronteert. We zouden blij moeten zijn dat iemand de noodzaak van een nieuw bewustzijn zo expliciet en krachtig op ons bord serveert. Aan ons om die uitnodiging op te pakken, voor de spiegel te gaan staan en diep in onszelf te voelen wat we in dit verhaal te doen hebben. Als het die soul search is die Greta mondiaal teweeg brengt, dan is “Make the world GRETA again” nu al het beste wat de wereld in 2019 overkomen is.
One Comment on “Make the world GRETA again”
Geef een reactie
Recente reacties
 | Rob Alberts op De robotmaaier in onszelf |
| Rob Alberts op Amber de Waanzinnige? |
| Rob Alberts op Beeldenstorm voor beginners |
Hendriks blog 
Heldere analyse Hendrik!
LikeLike