Een heldendaad voor het klimaat
“De planeet wordt heet, de regering doet geen reet.” Op het moment dat ik wil gaan lunchen in hartje Leuven, bots ik op een legioen klimaatspijbelaars. Ik laveer tussen de spandoeken door terwijl er ernstige of prettig gestoorde leuzes worden gescandeerd. De sfeer houdt het midden tussen een scoutsvuur en Tomorrowland vibes.
Dat ik tegen de stroom in moet roeien om mijn lunchtent te bereiken, geeft me het idee van een generatieconflict. Nu eens loop ik over van sympathie – als adolescent zou ik in de voorste rijen lopen – dan weer spin ik kritische bedenkingen. Om iets in de wereld te veranderen moet je op straat een keer durven roepen gaan, soms een revolutie op gang trappen. Dat is nooit anders geweest. Naargelang de uitkomst word je een volksheld of een tragikomische schlemiel. De klimaatacties door jongeren zijn voor de toekomstige generaties nu al een heldendaad. Hun leidster is nog net geen Jeanne d’Arc.
‘Zijn jullie bereid zijn om minder te gaan vliegen?’ vraagt een reporter aan een groepje jongeren in het gewoel, wetende dat de jeugd een reputatie toegedicht wordt als cityhoppend feestvolkje. ‘Jazeker,’ klinkt het zonder aarzeling. Het antwoord van het meisje met het beschilderde strijdersgelaat klinkt oprecht. Eenzelfde soort vragen is als een olifant in elke huiskamer beland, alsof de micro van een journalist plots voor ieders geduwd wordt: wat doen u en ik voor de planeet?
De verleiding is groot om die vervelende klimaatklus onmiddellijk naar iemand anders door te schuiven. Naar de politici, de dieselrijders, de energieleveranciers, naar elkaar. Of we kunnen gemakkelijkheidshalve schieten op de pianist. Spelen op de man in plaats van op de bal. Het moet evenwel gezegd, we leven boven onze stand. Of toch wanneer je kijkt naar de duurzaamheid van de gemiddelde westerse levensstijl. Dat er meerdere planeten Aarde nodig zijn om die Bourgondische lifestyle te kunnen bestendigen, zoemt als een stalkende mug almaar penetranter rond ons hoofd. Wat niet helpt, is om als klimaatactivist een groothandel op te starten in schuldgevoelens. Met een partijtje culpabiliseren schiet niemand iets op. Wel is het ieders verantwoordelijkheid om deel te worden van de oplossing. En dat lukt beter als de remedies haalbaar, zelfs sexy zijn.
Jammer genoeg is mijn naam niet pakweg Carl De Wever. Dan had je naast A. en B. nu ook een C. De Wever-stem gehad. Een modale volwassene die andere volwassenen over de streep probeert te trekken. Neem nu de auto. Ook ik vond het de normaalste zaak van de wereld dat we ons dagelijks verplaatsen mits een stevig vuurtjestook onder een motorkap. Mijn vehikel, mijn vrijheid, weet u wel. Voor mijn part mag iedereen die bolide gerust houden, mits zich bewust te worden van de kost voor de planeet en vooral van hoe dolgelukkig de alternatieven je kunnen maken.
Zes jaar geleden beslisten we hier om ons wagenpark te reduceren van twee exemplaren naar een. Oké, niet voor iedereen is een en ander praktisch haalbaar, maar ook hier moeten agenda’s naast elkaar geschoven worden. De herontdekking van de fiets was awesome, om het in jeugdjargon te stellen. Ritten per tweewieler deden me die landschappen en vergezichten herwaarderen, lieten me die Hagelandse heuvels bedwingen en mijn fysieke conditie en passant naar onvermoede hoogtes stuwen. Een griepje, zelfs een verkoudheid werd een herinnering uit een steeds verder verleden. Alleen zijn temidden van de vier elementen, met je kwieke ademhaling als enige metgezel, is een intieme ervaring waarin je die levensbruis voelt opwellen. Elke fietstocht is een herbronning en een overwinning, vooral wanneer je die westenwind of plensbui getrotseerd hebt, of toen je dampwolkjes blies in de ijzige ochtendlucht. Wanneer ik in de Heidebergstraat aan de voet sta van de klim naar Boven-Lo, een paar honderd meter aan meer dan 10%, voel ik me een moedige avonturier. De modale fietsers stappen af en duwen hun strijdros te voet naar boven. Ook voor mij leek het aanvankelijk ondoenbaar, tot ik erin begon te geloven. Eerst peddelde ik tot halverwege en dan telkens ietsje hoger, tot de eerste keer dat ik weliswaar buiten adem boven kwam, met de kerk bovenop de heuvel als mijn denkbeeldige eindstreep. Tegenwoordig klim ik en danseuse routineus naar boven, houd aan de meet zelfs nog wat overschot. Een kwestie van training en dosering, waarvan ik nooit vermoed had dat die in me zat. Elke overschrijding van de meet geeft me niet alleen die gelukzaligheid, ook de verbijstering hoe makkelijk het is om datzelfde stuk per auto op te klauteren. Dan dringt het besef door dat de grote inspanning die ik net geleverd heb, in indrukwekkend veelvoud benodigd is om die SUV met zijn inzittenden naar boven te hijsen. Dat gevoel bekruipt me nog meer wanneer ik in de ochtendspits al fietsend de Tiensesteenweg kruis en die eindeloze stoet wagens zie bumperen, die achthonderd kilo verwarmde woonkamer op vier wielen. Dan kijk ik naar de bedrukte gezichten achter het stuur en denk ik: wat een waanzin. De hele planeet opstoken om elke ochtend, elk in zijn kleine verbrandingscentrale, wat kilometers af te malen, elke dag opnieuw, zolang de voorraad strekt en zolang de planeet het niet definief welletjes vindt.
We hoeven niet onmiddellijk veganistische holbewoners te worden om iets voor het klimaat te ondernemen. De auto wat meer laten staan, een investering in een goede (electrische) fiets, het bezigen van openbaar vervoer (en de ontdekking dat je in bus of trein een boek kan lezen), een vakantie korter bij, op plaatsen waar je nooit zoveel schoonheid, rust of gezelligheid vermoed had. Van minder vlees is ook nog niemand slecht geworden, evenmin als het eten van seizoensgroenten uit eigen land of streek. De thermostaat kan makkelijk een graadje (of twee) lager. Recyclage kan voor iedereen een leuke discpline worden, met het zoveel mogelijk vermijden van plastiek als absolute bonus. En waarom dat potje spaar- of beleggingsgeld, voor wie dat heeft, niet investeren in duurzame projecten in plaats van in die winstgeile korven waar banken mee blijven zwaaien? Ik lees deze week dat de pensioenfondsen in Nederland, Denemarken en Noorwegen al volop inzetten op de plaatselijke, groene economie, terwijl de Belgische blijven zweren bij pakweg Aziatische obligaties. Toch hebben we de mogelijkheid om de banken en fondsen eruit te pikken die wel voor duurzaamheid en een groene toekomst kiezen.
Iedereen heeft voor het klimaat zijn eigen Heidebergstraat, een eigen drempel om te overwinnen, een grens om te verleggen. Dat hoeft niet meteen de Everest te zijn. Er zijn vele mogelijkheden om iets voor het klimaat te doen. Less is more, althans in eerste instantie. Maar als we het houden bij die ene anecdotische inspanning, schiet het ook niet op. Het is een illusie dat het opgeven van wat rij- en ander comfort minder gelukkig zal maken. Het tegendeel is waar. Het zal je een goed gevoel geven over jezelf, je stimuleren dat extra stapje te blijven zetten, steeds meer deelachtig te worden aan die groenere, duurzame toekomst, waarvoor door zoveel verontruste jongeren en volwassenen actie ondernomen wordt.
“Red de plantjes” droeg een meisje op een stuk karton, verleden donderdag in Leuven. Die banale slogan had iets naïefs en aandoenlijks, maar is de planeet niet zo’n kwetsbaar plantje, waar we meticuleus zorg voor moeten dragen? En kunnen we niet allemaal zelf dat zaadje planten? Een volgende keer stap ik mee op voor het klimaat. Dan zal ik uit de papierdoos voor het containerpark een stuk karton opdiepen en er met dikke stift mijn slogan oppennen: “Elk een kleine heldendaad voor het klimaat!”
One Comment on “Een heldendaad voor het klimaat”
Geef een reactie
Recente reacties
 | Rob Alberts op De robotmaaier in onszelf |
| Rob Alberts op Amber de Waanzinnige? |
| Rob Alberts op Beeldenstorm voor beginners |
Hendriks blog 
Geweldig mooi geschreven! Naakte waarheid! Ieder dient inderdaad zijn steentje bij te dragen, zo niet verandert er niet veel
LikeLike