De boodschap van Masoud
Op Internationale mannendag moet ik denken aan de man op een zwart-witfoto, deze zomer in de krant. Hij ligt op een soort aanhangwagen, bewegingloos op zijn buik. Zijn voorhoofd rust pal op het kille metaal, alsof hij zich diep voor iets schaamt. Zijn linkervoet is gehuld in een witte tenniskous, aan de rechter is een zwemvlies bevestigd. Op zijn rug hangt een visnet, van hoofd tot lenden volgestouwd met plastic flessen. De lucht in de flessen vormt een geïmproviseerd vlot. Met deze uitrusting hoopte hij het Kanaal te overwinnen, een wanhoopspoging die hem op een zonovergoten augustusdag fataal wordt. Zijn naam is Masoud Niknam.
Het scheelt niet veel of Masoud belandt snel in de vergetelheid. Zijn identiteit is in eerste instantie een raadsel. Dat komt goed uit, het is nu eenmaal geen beeld waar we vrolijker van worden. Een paar weken later wordt hij ver van de spotlights begraven te Brugge, sereen en anoniem. Op een inderhaast opgetrommelde imam en een paar warmhartige enkelingen na, is er niemand om de man zijn laatste uitgeleide te doen. Een team van ITV is er wel. Ze registreren hoe de kist door een kransje zwijgende mannen met touwen in de aarde wordt gelaten. De ITV-journalist en cameraman zijn geraakt en kijken elkaar aan. Ze denken hetzelfde: we moeten deze man een gezicht geven, hem herstellen in zijn menselijkheid. Sneller dan verwacht slagen ze in hun opzet, dankzij de smartphone van het slachtoffer. Het apparaat was dan wel naar de filistijnen, onderzocht was hij nog niet. Ze doen het dan maar zelf en ontdekken tot hun verbazing dat het SD-kaartje nog werkt. Erop staan tonnen foto’s en brieven van de man, zelfs een gericht aan Queen Elisabeth. De reconstructie van zijn leven kan beginnen.
Masoud Niknam blijkt een Iraanse sjiiet en niet een Irakees, zoals eerst aangenomen. Op zijn voorhoofd prijken vijf getatoeëerde sterren, die verwijzen naar zijn geloof. Ze staan bovenop een landschap van golvende rimpels die hem de uitstraling geven van een wijze, spirituele man. Met zijn grijze baard lijkt hij een beetje op tovenaar Gandalf uit The Lord of the Rings. Misschien was hij dat ook.
Vijftien jaar lang heeft hij door Europa rondgedoold, op zoek naar asiel. Hij reisde over berg en dal, van stad naar platteland en weer terug. Er zijn foto’s waarop hij poseert in de Zwitserse Alpen of de Roemeense Karpaten. Dat was geen toeristische rondreis: ondanks meerdere aanvragen lukt het hem nergens om asiel te bekomen. Onderkomen vindt hij wel, zoals een tijdje in een kerk te Marseille. Overal vertelt hij over zijn wedervaren en zijn leven. Dat hij een dochtertje en zoon heeft. Waarom hij die dan achtergelaten heeft en al zolang rondzwerft? Mist hij ze dan niet? Tuurlijk wel. Het juiste antwoord is tot op de dag van vandaag nog niet duidelijk. Het lijkt erop dat hij gevlucht is voor het repressieve regime in Iran. Sommigen zullen hem wellicht graag wegzetten als een ordinaire gelukszoeker, zo eentje die hier volgens diezelfde afkeurende stemmen onze welvaart komt bedreigen. Hij kan zelf zijn drijfveren niet meer uit de doeken doen.
Toch laat hij ons iets na wat met verstomming slaat, misschien wel de reden van deze blog. Naast een smartphone had hij niet alleen een Koran op zak, er was ook een Bijbel bij. Opmerkelijk voor een overtuigde moslim. Het wordt nog sterker. Om de priester van de kerk in Marseille voor het onderkomen te bedanken, staat hij erop om iets terug te kunnen doen. Als geschenk creëert hij uit hout een mooie, gesluierde Maria. Tot ieders verbazing blijkt Masoud een getalenteerde houtsculpteur. Met een enkele symbolische daad slaat hij een brug tussen twee werelden, gebouwd op de pijlers van zijn genereuze en creatieve geest. En dat ondanks de moeilijke queeste die op hem weegt. In een tijd waarin de tegenstellingen tussen Islam en christendom weer op de spits worden gedreven, omarmt Masoud, nochtans een overtuigde sjiiet, de christenen als waren het zijn broeders. Dat alleen al geeft zijn leven een unieke betekenis.
Ik kan niet anders dan op Wereldmannendag Masoud Niknam te voorzien van dit bescheiden eerbetoon. Hij mag dan een zoeker geweest zijn zonder happy end, hij belichaamt wel perfect deze – voor de gelegenheid aangepaste – woorden van de Dalai Lama: “De planeet heeft geen nood aan nog meer succesvolle mannen. De planeet heeft daarentegen dringend nood aan een pak meer bruggenbouwers, healers, artiesten, verhalenvertellers, vredestichters en liefdesambassadeurs uit alle windstreken.” Masoud was zo iemand. Een standbeeld behoeft hij niet, bloemen of kransen evenmin. Wel dat plekje in ieders hart.
Misschien is de betekenis van Wereldmannendag wel het begin van een nieuwe broederschap over grenzen en overtuigingen heen. Willen we niet collectief verdrinken in de maalstroom van een verhardende en op hol slaande wereld, dan hebben we nood aan meer mannen die het pad van Dalai Lama’s woorden gaan bewandelen en daartoe de handen in elkaar slaan. Masoud zal toekijken en glimlachen, misschien wel over deze mannen waken.
One Comment on “De boodschap van Masoud”
Geef een reactie
Recente reacties
 | Rob Alberts op De robotmaaier in onszelf |
| Rob Alberts op Amber de Waanzinnige? |
| Rob Alberts op Beeldenstorm voor beginners |
Hendriks blog 
Diep ontroerd ben ik door dit persoonlijke verhaal. Het snijdt diep in mijn ziel nu mijn eigen lief in Tehran geconfronteerd wordt met een volksopstand. Het kan zich ten goede keren of juist averechts werken. Ik bid – net als Masoud – voor een oplossing waar de mensen in Iran blij mee zullen zijn zodat er weer geleefd kan worden.
LikeLike